Atmosfersiz gezegenler, Güneş Sistemi ve evrende genellikle atmosferleri olmayan veya çok ince, sınırlı bir atmosfere sahip olan gezegenlerdir. Bu tür gezegenler, atmosferlerinin yokluğu veya azlığı nedeniyle çeşitli özelliklere sahiptirler. Merkür, Venüs, Ay ve Mars, atmosferik yapıları bakımından dikkate değer örneklerdir.
Merkür, Güneş Sistemi’ndeki atmosfersiz gezegenlerden biridir. Atmosferi neredeyse yok denecek kadar azdır. Bu durum, gezegenin yüzeyini Güneş’in sıcaklığından koruyacak bir atmosfer olmadığı anlamına gelir. Bu nedenle, Merkür’ün gündüzleri aşırı derecede sıcak (430°C) olabilirken, geceleri sıcaklık -170°C’ye kadar düşebilir. Atmosferin yokluğu ayrıca gezegenin yüzeyinde ani sıcaklık değişimlerine neden olur.
Venüs ise atmosferi çok yoğun bir gezegendir. Ancak, bu atmosfer çoğunlukla karbondioksit ve sülfürik asit bulutlarından oluşur, bu da Venüs’ü aşırı derecede sıcak ve basınçlı bir ortam haline getirir. Yoğun sera etkisi, bu gezegeni Güneş’e yakınlığı nedeniyle Dünya’nın en sıcak gezegeni yapar.
Ay, atmosferi olmayan bir gök cismidir. Yüzeyi, atmosferin olmaması nedeniyle kozmik ışınlara ve meteor çarpışmalarına karşı doğrudan korumasızdır. Bu, Ay’ın yüzeyinde keskin sıcaklık değişikliklerine neden olur; gündüzleri çok sıcak (127°C) olabilirken, gece -173°C’ye kadar soğuyabilir.
Mars, ince bir atmosfere sahip olmasına rağmen, atmosferi Dünya’ya kıyasla oldukça seyrek bir yapıya sahiptir. Bu durum, gezegenin yüzeyinde radyasyona daha fazla maruz kalmasına ve ani sıcaklık değişimlerine yol açar. Mars’ta görülen ince atmosfer, gezegenin yüzeyinde suyun sıvı halde varlığını sürdürememesine neden olur.
Atmosfersiz gezegenler genellikle atmosferin varlığı veya yokluğuyla ilişkilendirilen çeşitli özelliklere sahiptir. Atmosferin olmaması veya az olması, yüzey sıcaklıklarındaki büyük farklılıklara, kozmik radyasyona maruziyete ve suyun varlığına olan etkiyle bu gezegenlerin doğasını belirler. Bu özellikler, gezegenlerin evrimi ve potansiyel yaşam için uygunlukları konusunda da önemli bir rol oynar.