Bharatanatyam dansı, Hindistan kültürüne kök salmış, geleneksel bir Hint dansıdır. Bu zarif sanat formu, binlerce yıllık bir geçmişe dayanmaktadır ve Hindistan’ın zengin kültürel mirasının önemli bir parçasını oluşturur. Bharatanatyam, sadece bir gösteri sanatı olmanın ötesinde, Hindu mitolojisi, ritüel, müzik ve estetikle derinlemesine entegre olmuş bir dans biçimidir. Bu dansın kökleri, antik dönemlere, özellikle de Natya Shastra adlı eserin yazıldığı 2. yüzyıla kadar uzanmaktadır.
Bharatanatyam’ın ortaya çıkışı ve evrimi, Hint mitolojisi ve tapınak geleneği ile yakından ilişkilidir. Natya Shastra, klasik Hint performans sanatlarını düzenleyen esaslı bir metindir ve Bharatanatyam’ın temel taşlarından birini oluşturan Natya Shastra’nın bir bölümü olan Abhinaya Darpana, dansın dramatik yönlerini anlatan önemli bir metindir. Bu eserler, Bharatanatyam’ın sahne sanatlarındaki ustalığını ve estetik anlayışını belirlemede kritik bir rol oynamıştır.
Bharatanatyam, belirgin el, göz, baş ve vücut hareketleriyle karakterizedir. Dansçılar, geleneksel olarak belirli pozisyonlarda durarak ve çeşitli mudralar (el işaretleri) kullanarak öyküleri anlatır. Aynı zamanda karmaşık ritimlerle uyumlu bir şekilde ayak hareketleri gerçekleştirirler. Kostümler, genellikle renkli ve gösterişli olup, dansçının hareketlerini vurgular. Makyaj, özellikle dansçının yüz hatlarını vurgulamak ve dramatik ifadeyi artırmak için önemlidir.
Bharatanatyam’ın temel unsurlarından biri de müziktir. Genellikle Karnatik müziği temel alır ve dansçılar, öyküyü anlatan şarkılarla senkronize olur. Bu, dansın anlamını ve duygusal derinliğini artırarak seyirciyle etkileşim kurmayı sağlar. Dans, genellikle bir orkestra veya bir müzik grubu eşliğinde gerçekleştirilir ve bu da performansın tam bir görsel ve işitsel deneyim olmasını sağlar.
Bharatanatyam, tarih boyunca çeşitli dönemlerde değişikliklere uğramış ve evrim geçirmiştir. Özellikle 19. yüzyılda, İngiliz sömürge döneminde, dans bazı toplumsal sınırlamalara ve eleştirilere maruz kalmıştır. Ancak, 20. yüzyılda, sanatçılar ve kültürel aktivistler, Bharatanatyam’ı geleneksel formunu canlandırmak ve güçlendirmek için çaba sarf etmişlerdir. Bu süreçte, dansın klasik formu korunurken, modern temalar ve ifadeler de dahil edilmiştir.
Bugün, Bharatanatyam hem Hindistan’da hem de dünya genelinde popüler bir performans sanatıdır. Hindistan’ın çeşitli bölgelerindeki okullar ve akademiler, bu geleneksel dansı öğretmek ve yaşatmak için çaba harcamaktadır. Ayrıca, Bharatanatyam dansçıları, uluslararası sahnede kültürel değişim ve anlayışı teşvik eden kültürel elçiler olarak rol oynamaktadır. Bu dans, sadece geçmişin bir mirası değil, aynı zamanda günümüzde canlı ve dinamik bir sanat formu olarak varlığını sürdürmektedir.