Aşılama, vücuda zarar vermeden bağışıklık sistemini bir hastalığa karşı güçlendirmek amacıyla kullanılan bir tıbbi uygulamadır. Bu prosedür, hastalığın mikroorganizmaları veya onların zayıflatılmış veya ölü hallerini içeren bir formunu vücuda vererek bağışıklık sistemini bu hastalıkla mücadele etmeye hazırlar. Bağışıklık sistemi bu şekilde uyarılır ve mikroorganizma ile karşılaştığında hızla tanır ve ona karşı savunma mekanizmalarını devreye sokar. Bu şekilde, vücut gerçek hastalıkla karşılaştığında daha güçlü ve etkili bir savunma geliştirmiş olur.
Aşılar, bir dizi hastalığa karşı koruma sağlayabilirler. Bunlar arasında en yaygın olanları:
-
Çocukluk Hastalıkları
- Kızamık: : Solunum yoluyla bulaşan, ciddi komplikasyonlara yol açabilen bir hastalıktır. Kızamık aşısı çocukluk çağında rutin olarak uygulanır.
- Kabakulak: : Tükürük yoluyla bulaşır ve boyun şişmesi, ateş gibi semptomlara sebep olabilir. Kızamık-Kabakulak-Kızamıkçık (MMR) aşısı genellikle kabakulak için de koruma sağlar.
- Kızamıkçık: : Hamile kadınlar için riskli olabilen bir viral enfeksiyon. MMR aşısı genellikle kızamıkçık için koruyucudur.
-
Bakteriyel Enfeksiyonlar
- Difteri: : Boğazda yoğunlaşan bakteri nedeniyle solunum zorluğuna yol açabilir. Difteri aşısı genellikle DTaP aşısı içerisinde bulunur.
- Tetanos: : Bakteri enfeksiyonu nedeniyle kas sertliği ve spazmlarına yol açar. Tetanos aşısı da DTaP içerisinde yer alır.
- Boğmaca: : Hava yoluyla bulaşan ve öksürük nöbetleri ile seyreden bir enfeksiyon. DTaP aşısı boğmacaya karşı koruma sağlar.
- Pnömokok Enfeksiyonları: : Pnömokok bakterisi nedeniyle pnömoni, menenjit gibi enfeksiyonlara sebep olabilir. Pnömokok aşısı bu tür enfeksiyonlara karşı koruma sağlar.
-
Virüs Enfeksiyonları
- Hepatit A ve B: : Karaciğer enfeksiyonlarına neden olan virüslerdir. Hepatit aşıları bu hastalıklara karşı koruyucudur.
- İnfluenza (Grip): : Her yıl değişen grip virüslerine karşı geliştirilen aşılar, grip mevsiminde hastalığın yayılmasını önlemeye yardımcı olur.
- HPV (Human Papillomavirus): : Rahim ağzı kanserine yol açabilen bir virüstür. HPV aşısı özellikle genç kadınlarda rahim ağzı kanserine karşı koruma sağlar.
-
Diğerleri
- Su Çiçeği (Varicella): : Su çiçeği virüsüne karşı koruma sağlayan aşı, ciddi kaşıntılı döküntülere neden olan hastalığı önler.
- Sarıhumma: : Sivrisinekler aracılığıyla bulaşan ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir virüstür. Seyahat ederken zorunlu olabilir.
- Kuduz: : Virüs teması sonrası ortaya çıkan ve ölümcül olabilen bir hastalıktır. Önleyici aşı, kuduz virüsü ile temas sonrası tedavi için kullanılır.
Aşılar, genellikle toplum sağlığını korumak için önemli bir rol oynar. Toplumda yaygın olarak aşılanma, hastalıkların yayılmasını önler ve bu hastalıkların neden olduğu ciddi komplikasyonların ve ölümlerin sayısını azaltır. Aşılar, bireyin ve toplumun genel sağlığını korumak için güvenli ve etkili bir yol sağlar. Ancak herkes için uygun olmayabilir ve bazı durumlarda sağlık durumu veya alerjik reaksiyonlar gibi faktörler nedeniyle aşılar önerilmeyebilir. Bu nedenle, sağlık uzmanlarına danışarak kişiye özel aşı takvimi ve önerileri hakkında bilgi almak önemlidir.