Irak’ın Kuveyt’i işgali, 2 Ağustos 1990 tarihinde gerçekleşmiştir. Bu olay, Orta Doğu tarihinde önemli bir dönemeç olarak kabul edilir ve bir dizi karmaşık politik, ekonomik ve askeri faktörü içerir. İşgal, Saddam Hüseyin liderliğindeki Irak’ın komşusu Kuveyt’i ilhak etmesiyle başladı ve bölgede geniş çaplı bir krize yol açtı. Bu olay, uluslararası toplumun büyük bir tepkisine neden oldu ve Birleşmiş Milletler (BM) liderliğindeki bir koalisyonun müdahalesine yol açtı.
Irak’ın Kuveyt’i işgali, çeşitli nedenlere dayanmaktadır. Birincisi, Irak’ın ekonomik sorunları ve savaş sonrası borçlarıyla başa çıkma isteğiydi. Irak, 1980-1988 yılları arasında İran-Irak Savaşı’na katıldı ve bu süreçte büyük bir ekonomik çöküş yaşadı. Kuveyt ile olan ilişkileri, petrol fiyatlarındaki düşüş nedeniyle daha da gerginleşti. Irak, petrol üretimini sınırlayan Kuveyt’i suçladı ve aynı zamanda Kuveyt’in Irak’ın petrol sahalarına sınır ötesi yatırımlar yapmasını da eleştirdi.
İkinci olarak, bölgesel güç dinamikleri işgali etkiledi. Orta Doğu’da Sünni ve Şii Müslümanlar arasındaki gerilimler, Arap dünyasındaki politik dengeleri etkiledi. Irak, bölgesel bir güç olarak kendini görmekteydi ve Kuveyt’i işgal ederek bölgedeki dengeyi değiştirmeyi amaçladı. Aynı zamanda, İsrail ile olan çatışmasında güçlenmeyi hedefledi.
Üçüncü olarak, ekonomik faktörler önemli bir rol oynadı. Irak, Kuveyt’in petrol rezervlerine göz dikti ve bu zengin kaynakları ele geçirmeyi hedefledi. Aynı zamanda, Kuveyt’e yapılan borçların affedilmesini talep etti, ancak bu isteği reddedildi.
2 Ağustos 1990’da Irak, Kuveyt’i işgal etti ve kısa sürede Kuveyt yönetimini devraldı. Bu durum, uluslararası toplumda büyük bir endişe ve tepki yarattı. Birleşmiş Milletler, Irak’a çekilme çağrısı yaparak bu işgali kınadı. BM Güvenlik Konseyi, Irak’a yaptırımlar uygulamaya karar verdi ve Saddam Hüseyin’e çekilme sürecini başlatması için bir ultimatom verdi.
Ancak, Irak’ın çekilme çağrılarına ve yaptırımlara rağmen, Saddam Hüseyin’in direnişi devam etti. 17 Ocak 1991’de, Birleşmiş Milletler liderliğindeki çok uluslu bir koalisyon, “Çöl Fırtınası Operasyonu” adını verdiği bir askeri müdahale başlattı. Koalisyon güçleri, Kuveyt’i kurtarmak ve Irak’ı çekilmeye zorlamak amacıyla geniş çaplı hava ve kara saldırıları gerçekleştirdi.
Bu operasyon, kısa bir süre içinde Irak’ı zor durumda bıraktı ve Kuveyt, kurtarıldı. Irak, BM kararlarına uymaya ve Kuveyt’i terk etmeye zorlandı. Ancak, bu süreç, Irak’ın iç meselelerinde ve bölgedeki dengelerde uzun vadeli etkiler bıraktı.
Irak’ın Kuveyt’i işgali ve sonraki gelişmeler, bölgesel ve küresel düzeyde bir dizi karmaşık sorunu ortaya çıkardı. Irak’ın ekonomik çöküşü, BM yaptırımları ve bölgesel istikrarsızlık, Orta Doğu’nun siyasi ve sosyal yapısını etkiledi. Aynı zamanda, Amerika Birleşik Devletleri ve diğer batılı ülkelerle Orta Doğu’daki ilişkileri derinlemesine etkiledi.
Irak’ın Kuveyt’i işgali, tarihsel bir dönemeç olmanın ötesinde, bölgesel ve küresel politikanın şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır. Irak’ın istilası ve sonraki olaylar, bölgedeki jeopolitik dengeleri etkileyerek uluslararası ilişkilerde önemli bir dönemi başlatmıştır.